Τι είναι η Ενδοκρινολογία

Είναι μια απο τις 5 υποειδικότητες της Παθολογίας και αντικείμενο της είναι η λειτουργία και οι διαταραχές των ενδοκρινών αδένων.

Οι ενδοκρινείς αδένες είναι όργανα του σώματος, συνήθως μικρά σε μέγεθος, που εκκρίνουν τις ορμόνες, ουσίες που εκφράζουν τις δράσεις τους σε όλο τον ανθρώπινο οργανισμό. Οι ενδοκρινείς αδένες είναι οι εξής: υπόφυση, θυρεοειδής, παραθυρεοειδείς, επινεφρίδια, η ενδοκρινής μοίρα του παγκρέατος, ωοθήκες στην γυναίκα και όρχεις στον άνδρα.

Οι λειτουργίες που επιτελούν οι ορμόνες στο ανθρώπινο σώμα είναι πολλές και διαφορετικές. Για παράδειγμα τα επινεφρίδια εκκρίνουν κορτιζόλη, ορμόνη που έχει πολύ ισχυρή αντιφλεγμονώδη δράση. Η ενδοκρινής μοίρα του παγκρέατος εκκρίνει ινσουλίνη και γλυκαγόνη, ορμόνες που ρυθμίζουν το μεταβολισμό των υδατανθράκων (χρησιμοποίηση των σακχάρων της τροφής από τον οργανισμό). Οι ωοθήκες στη γυναίκα παράγουν ορμόνες που δημιουργούν τον εμμηνορυσιακό κυκλο και συσχετίζονται άμεσα με την αναπαραγωγή.

Στο ορμονικό σύστημα του οργανισμού, υπάρχει μια αυστηρή ιεραρχία και το όλο σύστημα ισορροπεί με θαυμαστούς μηχανισμούς (ο συνηθέστερος είναι αυτός της αρνητικής παλίνδρομης ρύθμισης). Μαέστρος του συστήματος είναι η περιοχή του εγκεφάλου με το όνομα υποθάλαμος-υπόφυση και οι υπόλοιποι αδένες έχουν ρόλο εκτελεστικό των εντολών της υποθαλαμοϋποφυσικης περιοχής.

Σε κανονικές συνθήκες το ενδοκρινολογικό σύστημα του οργανισμού καταφέρνει να κρατά σε ισορροπία πλήθος λειτουργιών (ισοζύγιο νερού και ηλεκτρολυτών, βασική θερμοκρασία, αρτηριακή πίεση, αναπαραγωγική λειτουργία). Όμως όπως διάφορα όργανα και συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού νοσούν, το ίδιο συμβαίνει και στο ενδοκρινικό σύστημα. Οι παθολογικές αυτές καταστάσεις είναι πολλές και ποικίλες. Αφορούν είτε υπολειτουργία είτε υπερλειτουργία αδένα (υποθυρεοειδισμός-υπερθυρεοειδισμός), φλεγμονές (χρόνια θυρεοειδιτιδα) οξείες ή χρόνιες, δημιουργία όγκων (καλοήθων ή κακοήθων).

Με τη φυσιολογική λειτουργία των ενδοκρινών αδένων και τις παθολογικές τους διαταραχές ασχολείται η ενδοκρινολογία. Αντιμετωπίζει τις διαταραχές τους συνήθως με διατροφή, φάρμακα ή ορισμένες φορές, όταν απαιτείται, με παραπομπή για χειρουργική αντιμετώπιση.